Alpy Julijskie — informacje ogólne

Chcesz nam pomóc we wzbogacaniu treści Internetowego Przewodnika Górskiego eurogory.com poprzez dodanie nowego tekstu lub udostępnienie swoich zdjęć — napisz do nas!

Triglav (2864 m n.p.m.) — narodowa góra Słoweńców, a przy
tym najwyższa w tym niewielkim, ale malowniczym kraju Alpy Julijskie (w języku słoweńskim Júlijske Álpe, wł. Alpi Giulie) to urzekający łańcuch górski w północno-zachodniej Słowenii, tworzący granicę z Włochami. Na zachodzie ogranicza je Dolina Tagliamento, od północy i wschodu naturalną granicę tworzy rzeka Sawa. Góry te są zbudowane z wapieni, co sprawia, że ściany skalne mają charakterystyczną, jasną barwę. W Alpach Julijskich znajduje się aż ponad 250 szczytów mających powyżej 2000 m n.p.m., wśród nich najwyższy we włoskiej części pasma Jôf di Montasio (2754 m n.p.m.) — przez Słoweńców nazywany Montaž, oraz najwyższy szczyt Słowenii — Triglav (2864 m n.p.m.). Góra ta jest dla Słoweńców symbolem (podobnie jak Krywań (2495 m n.p.m.) jest narodową górą Słowaków) i można powiedzieć, że jej zdobycie (wcale niełatwe) to obowiązek każdego mieszkańca tego niewielkiego kraju. Nazwa Triglav oznacza w języku słoweńskim "trzy głowy", jako, że szczyt ma trzy wierzchołki. Góruje on nad Triglavskim Parkiem Narodowym (Tríglavski národni párk — zakaz biwakowania), utworzonym w 1924 roku i obejmującym ochroną 780 km² lasów oraz hal porośniętych dzikimi kwiatami, a także znanym z siedmiu błękitnych jezior. Alpy Julijskie poprzecinane są zalesionymi dolinami dwóch głównych rzek: Górnej Socy i Drawy, która zasila dwa malownicze jeziora — Bled (niedaleko niego znajduje się również inna atrakcja turystyczna — piękny wawóz Vintgar) oraz Bohinj. Występują tu również piękne wodospady. Charakter tych gór (mimo, że niewiele wyższych od Tatr) jest nieco odmienny, wynika to m.in. z tego, że występują tu bardzo duże różnice wysokości — nierzadko turyści mają do pokonania 2000 metrów przewyższenia, a czasami nawet więcej (np. w drodze z Trenty na Triglav). Ze względu na tak znaczne różnice wysokości do pokonania, długość tras w najwyższe partie Alp Julijskich oraz fakt, że przed południem jest najlepsza pogoda (później chmury mogą nam popsuć widoki) warto wyruszać na wycieczki wcześnie rano. Warto zwrócić uwagę, że ze względu na cieplejszy i bardziej suchy klimat niż w Polsce napotkamy tu niewiele strumieni — z tego względu trzeba w inny sposób zaopatrzyć się w wodę. Uwagę zwraca również inne znakowanie szlaków (czerwony pasek lub białe kółko z czerwoną obwódką) — ogólnie rzecz biorąc są one tu nieźle oznakowane (również na rozstajach dróg). Poprowadzono tu bardzo wiele szlaków, poczynając od najłatwiejszych do dróg nieznanych tatrzańskiemu turyście — tak zwane via ferrata (w języku słoweńskim nazwa brzmi železna pot). Występują na nich liczne ubezpieczenia (stalowe liny, kołki, klamry, drabinki), trasy takie często wiodą mocno eksponowanym terenem. Warto z tego względu zabrać ze sobą sprzęt do autoasekuracji (uprząż wspinaczkowa i lonża z absorberem energii) oraz kask (ze względu na kruchość skał istnieje ryzyko, że osoba idąca wyżej strąci na nas kamienie). Schroniska w Alpach Julijskich można podzielić na trzy kategorie, od najwyższego standardu do najniższego: dom, koča, zavetišče. Pełną listę schronisk (wraz z cenami) w całej Słowenii znajdziemy na stronie PZS — Planinska zveza Slovenije, czyli Słoweńskiego Związku Alpinizmu. W Alpach Julijskich znajdują się również ważne ośrodki sportów narciarskich, na czele ze znaną ze swej "mamuciej" skoczni Planicą. Walutą w Słowenii jest od 2007 roku euro.

Piękny, a zarazem trudny do zdobycia
wierzchołek Jalovca (2645 m n.p.m.)

Jezioro Bled, zamek nad urwiskiem i kościół

Wąwóz Vintgar

U wylotu wąwozu Vintgar - piękny widok na Stol, najwyższy szczyt w Karawankach

U wylotu wąwozu Vintgar — piękny widok
na Stol (2236 m n.p.m.), najwyższy szczyt w Karawankach

Transport

Najwygodniej poruszać się po Słowenii własnym samochodem, często można nim dojechać aż do schroniska — wszystko to sporo skraca czas wycieczki, co przy długich trasach jest niezwykle ważne. Bez własnego samochodu sprawa się nieco komplikuje — autobusy jeżdżą tu niezbyt często i są dość drogie (rozkład jazdy tutaj, natomiast pociągów tutaj), warto natomiast skorzystać z popularnego tu autostopu. Co do dojazdu w Alpy Julijskie transportem publicznym, najwygodniejsze (i zdecydowanie najdroższe) będzie skorzystanie z bezpośredniego połączenia lotniczego do stolicy Słowenii — Lublany (Ljubljana), oferowanego przez słoweńskie linie lotnicze Adria Airways. Tańszym i godnym rozważenia wariantem jest bezpośredni pociąg kategorii EuroCity z Warszawy przez Wiedeń (Wien) do Villach (podróż trwa 12 godzin — więcej informacji tutaj) — miejscowości w austriackiej Karyntii, położonej tuż przy granicy z Włochami i Słowenią — stąd mamy już "rzut beretem" w Alpy Julijskie. Podróżujących samochodem zachęcamy natomiast do skorzystania z poniższej mapy. Po kliknięciu poniżej mapy w "Wyświetl większą mapę" nastąpi przejście na stronę Google Mapy, gdzie można zobaczyć alternatywne trasy dojazdowe, zmienić miejsce wyjazdu i cel podróży, a także wyszukać na mapie miejscowości, obiekty geograficzne (np. szczyty górskie) oraz niektóre atrakcje turystyczne wymienione w dziale poniżej.

Wyświetl większą mapę

Zdrowie i bezpieczeństwo w górach

Prognozę pogody dla Alp Słoweńskich można sprawdzić tutaj, natomiast komunikat dotyczący stopnia zagrożenia lawinowego — tutaj. Nad bezpieczeństwem turystów w słoweńskich górach czuwa GRZS — Gorske reševalne zveze Slovenije. Pamiętajmy o tym, że jadąc do Słowenii powinniśmy wykupić ubezpieczenie obejmujące koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratunkowej, gdyż nie są one pokrywane z ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ. Najwygodniej zakupić je jeszcze w Polsce w oddziale dowolnej firmy ubezpieczeniowej lub biura podróży. Należy również pamiętać o wyrobieniu sobie przed wyjazdem w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia właściwym dla miejsca zameldowania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Osobom młodym (zwłaszcza studentom) polecamy wyrobienie sobie ważnej przez rok karty Euro<26 lub ISIC w opcji z ubezpieczeniem pokrywającym koszty ewentualnej akcji poszukiwawczej i ratowniczej. Natomiast osobom, które zamierzają nieco częściej odwiedzać Alpy, polecamy wykupienie członkostwa w ÖAV (Österreichischer Alpenverein). Oprócz ubezpieczenia daje ono duże zniżki (max 50%) w schroniskach alpejskich, co sprawia, że po kilku noclegach w Alpach dzięki udzielonym rabatom zwrócą nam się poniesione koszty. Daje też inne udogodnienia, np. zniżki (max 40%) na zakup wybranych map alpejskich pasm.

Most w jaskiniach
Škocjanske jame

Widok na Piran i Adriatyk z murów miejskich

Atrakcje turystyczne regionu

Główną atrakcją Słowenii, przyciągającą corocznie miłośników wędrówek i pięknych krajobrazów, są oczywiście góry — zajmują 2/3 powierzchni kraju, a trekking w rodzimych górach to nieodłączny element stylu życia Słoweńców. Najpiękniejszym i najwyższym pasmem górskim tego kraju są opisane wyżej Alpy Julijskie, na czele z malowniczym Triglavskim Parkiem Narodowym — jedynym w Słowenii. W Planicy możemy podziwiać "mamucią" skocznię — odbywają się na niej każdego roku zawody Pucharu Świata w lotach narciarskich. Bardzo ciekawym miejscem poza Alpami Julijskimi, położonym dość blisko Adriatyku, jest system jaskiń krasowych Škocjanske jame — w 1986 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Niemniej interesująca jest rozległa Postojnska jama — druga z najbardziej znanych słoweńskich jaskiń. Z Alp Julijskich niedaleko również do ładnie odrestaurowanej stolicy Słowenii — Lublany. Z drugiej strony nieduża odległość i wygodne autostrady mogą być zachętą do odwiedzenia włoskiej Wenecji. Natomiast na słoweńskim wybrzeżu leży przepiękne, malownicze miasteczko Piran.